
In de voetsporen van Nederlands grootste filosoof
Reisleider Joen:
‘Benedictus de Spinoza is Nederlands beroemdste filosoof, die samen met een kleine groep filosofen gezichtsbepalend is geweest voor het westerse denken. Al vond zijn gedachtengoed in de 17e eeuw veel weerstand, zijn ideeën over tolerantie, vrijheid van denken, van godsdienst en van meningsuiting zijn van groot belang geweest voor onze moderne samenleving. Zoveel belang als er aan zijn denkbeelden wordt gehecht, zo weinig is er nog terug te vinden over de man zelf!
Tijdens deze unieke themareis gaan we op zoek naar herinneringen aan Spinoza. Onze speurtocht start in de meest vrijdenkende stad van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Amsterdam. Hier werd de filosoof in 1632 geboren als zoon van Portugees-joodse immigranten. In de joodse buurt rond het Waterlooplein proberen we de plekken waar Spinoza opgroeide en naar school ging terug te vinden. Ook bezoeken we de grootse Portugese Synagoge en natuurlijk mag het Joods Historisch Museum niet ontbreken.
Spinoza was voorbestemd om de handel in zuidvruchten van zijn vader over te nemen. Maar het zou anders lopen: de jonge man die geschoold was door de meest beroemde rabbijnen van zijn tijd raakte geïnteresseerd in de filosofie en liet zich al vroeg kritisch uit over traditionele joodse standpunten. Door een banvloek werd hij verstoten uit de joodse gemeenschap en de rest van zijn korte leven zou hij doorbrengen in Zuid-Holland. Vanaf dat moment begint de periode waarin Spinoza zich ontpopt tot een van de verlichte geesten van het allereerste uur.
Net als Spinoza verlaten we Amsterdam en reizen we naar Rijnsburg. Hier staan we in Spinoza’s studeerkamer, waar de geleerde aan zijn magnus opus werkte. Ook in Voorburg is het speuren naar herinneringen. De twee woningen waar de geleerde in die jaren verbleef staan er niet meer, maar met een beetje fantasie kunnen we Spinoza en zijn vriend Christiaan Huygens door de straten van Voorburg zien wandelen. Tot slot bekijken we in Den Haag het huis waar hij op vierenveertig jarige leeftijd stierf. Speuren naar Spinoza betekent ook wandelen door de geschiedenis van de Republiek tijdens het Eerste Stadhouderloze Tijdperk en het rampjaar 1672. Op het Binnenhof en bij de Haagse Gevangenpoort komt deze geschiedenis en de rol van Spinoza tot leven.
Dit is een bijzondere reis in het voetspoor van een van de invloedrijkste filosofen van het westerse denken die ik u van harte kan aanbevelen. Gaat u mee?’
De reis in het kort
Reisbeschrijving
dag 1: De Mokumer jaren van Spinoza
We starten onze speurtocht naar herinneringen aan Spinoza in Amsterdam of Makom Alef zoals de joodse gemeenschap dé handelsstad van de westerse wereld noemde. Hier stond in de joodse buurt het geboortehuis van Baruch de Spinoza. Als zoon van Portugees-joodse immigranten die rond 1600 via Nantes en Rotterdam naar ‘het vrije Jeruzalem’ waren verhuisd, groeide hij hier op tussen volksgenoten. Baruch heette hij alleen in de synagoge, zijn roepnaam was Bento, de Portugese variant van Baruch, ‘de gezegende’. Thuis sprak Bento Portugees, op straat Spaans en in de synagoge Hebreeuws. Later leerde hij ook Latijn, de taal waarin hij zijn boeken schreef en correspondeerde met geleerden in heel Europa. Het Nederlands bleef voor onze grootste filosoof een uitdaging. Waar zijn geboortehuis precies stond is moeilijk te achterhalen. Was het op het eiland Vlooienburg, waar nu aan de Zwanenburgwal een fraai standbeeld van de denker staat? Of is hij toch op de Houtgracht ter wereld gekomen, waar we weten dat zijn ouders gewoond hebben? In beide gevallen staat het ouderlijk huis er niet meer. Herinneringen aan Spinoza in de joodse buurt van Amsterdam zijn moeilijk terug te vinden, maar tijdens onze wandeling in de omgeving van het Waterlooplein gaan we op zoek. Uiteraard brengen we een bezoek het Joods Historisch Museum, gevestigd in vier monumentale synagogen middenin het joods cultureel kwartier. Hier ontdekken we meer over het Nederlandse joodse leven van toen. Natuurlijk bezichtigen we ook de kolossale Portugese Synagoge die in 1675 in gebruik werd genomen. Spinoza heeft hier nooit een voet over de drempel gezet: op 23-jarige leeftijd (in 1656) werd hij verbannen uit de joodse gemeenschap, waarmee een nieuw hoofdstuk in zijn leven begon. We overnachten in Amsterdam. U kunt op deze avond op eigen gelegenheid dineren in een van de vele Amsterdamse restaurants of een hapje eten in het hotel. (ca. 50 km)
dag 2: De productieve jaren in Rijnsburg en Voorburg
Net als Spinoza reizen we vanuit Amsterdam naar de Portugees-joodse begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel. In zijn jonge jaren legde Bento deze weg regelmatig af om gebeden te zeggen voor de overledenen. Hier lagen zijn ouders, stiefmoeder, halfbroer en zus Esther begraven. De grafzerken van Spinoza’s ouders liggen nog altijd, sterk verweerd, op de begraafplaats Beth Haim. Ook de graven van de rabbijnen die hem hebben onderwezen en betrokken waren bij zijn verbanning kunnen we op deze ochtend bekijken. Na dit bijzondere bezoek gaan we naar Rijnsburg, waar Spinoza in 1661 ging wonen. In de jaren tussen zijn banvloek en deze verhuizing verbleef hij waarschijnlijk bij vrienden in Amsterdam en studeerde hij aan de universiteit van Leiden. Het waren de jaren waarin hij leerde lenzen te slijpen om in zijn levensonderhoud te voorzien, waarin hij Latijn leerde en waarin hij zijn naam veranderde naar Benedictus. In Rijnsburg bezoeken we het Spinozahuis, de woning van chirurgijn Herman Homan waar Spinoza als kostganger een kleine kamer huurde. Hier sleep hij lenzen voor optische instrumenten en schreef hij zijn overpeinzingen met de ganzenpen neer. In zijn gereconstrueerde bibliotheek, waar Spinoza de oerversie van zijn magnum opus, Ethica, optekende, herleeft de tijd van de denker. Hierna reizen we naar Voorburg, waar Spinoza in 1663 naar toe verhuisde. Hij schreef in Voorburg zijn Theologisch-Politiek Traktaat, wat hem tot een van de meest omstreden politieke figuren in de Republiek der Nederlanden maakte. Ook hier moeten we speuren naar herinneringen aan Spinoza. In de Herenstraat, de plek waar de filosoof enkele jaren woonde, staat tegenwoordig de Huygens’ apotheek. Twee reliëfportretten in de gevel herinneren aan de generatiegenoten Baruch Spinoza en Christiaan Huygens, de grote Nederlandse sterrenkundige, die elkaar goed kenden. Huygens, die in Spinoza’s Voorburgse jaren regelmatig op de buitenplaats Hofwijck van zijn vader in Voorburg verbleef, kocht zijn lenzen bij Spinoza. We bezoeken de Hofwijck, waar we zowel een goed beeld krijgen van Constantijn Huygens, dichter, componist, diplomaat en secretaris van de stadhouders, als zijn zoon Christiaan. Na dit bezoek rijden we naar Den Haag, waar we overnachten. U kunt op deze avond een hapje eten in het hotel, in Scheveningen of in de binnenstad van Den Haag. De touringcar zal het vervoer verzorgen. (ca. 80 km)
NB Wanneer er een begrafenis plaatsvindt op de begraafplaats Beth Haim is deze gesloten voor publiek. In dat geval zal het bezoek komen te vervallen.
dag 3: Zijn Haagse jaren
In 1669 vertrok Benedictus de Spinoza naar Den Haag, waar hij tot zijn dood, zeven jaar later, zou blijven wonen. In de hofstad veranderde de filosoof, door zijn persoonlijke banden met de gebroeders De Witt en zijn felle pleidooi voor democratie en vrijheid van meningsuiting, van afvallige jood in staatsvijand nummer één. Dit werd onbedoeld versterkt door Spinoza’s woedende reactie na de moord op de gebroeders De Witt, geuit in het pamflet Ultimi barbarorum! Raadspensionaris Johan de Witt en zijn broer Cornelis werden in 1672 door een woedende menigte gelyncht en in stukken gereten op de stoep van de Haagse Gevangenpoort, vlak bij Spinoza’s zolderwoning aan de Paviljoensgracht. In dit Domus Spinozana, waar de filosoof tal van volgelingen en geestverwanten ontving en waar hij zijn Ethica afrondde, overleed Spinoza in 1677, op vierenveertig jarige leeftijd aan tuberculose en glassplinters in zijn longen. Hij werd begraven bij de Nieuwe Kerk aan het Spui, maar het huurgraf is in 1738 geruimd. Aan de achterzijde op het vroegere kerkhof is in 1927 een grafmonument opgericht ter nagedachtenis aan de grootste Nederlandse filosoof. We wandelen in de voetsporen van Spinoza door het oude centrum van Den Haag, waarbij we natuurlijk het Binnenhof, het Mauritshuis, de Gevangenpoort en het Spinozahuis zien. Het Domus Spinozana is normaal gesproken voor het publiek gesloten, maar wij krijgen hier vandaag een korte rondleiding. We zien natuurlijk ook het beeld van de grote filosoof dat voor het huis bedachtzaam de wacht houdt. Onze wandeling eindigt bij het grafmonument voor Spinoza bij de Nieuwe Kerk. De rest van de dag is vrij. U kunt nog even heerlijk Den Haag zelf verkennen. Aan het einde van de middag reizen we via het centraal station van Den Haag terug naar Amersfoort en Zwolle. (ca. 90 km)
Opstapplaatsen
De opstapplaatsen voor deze reis zijn:
Zwolle | vertrek 08.30 uur Station NS, achterzijde
Tourbushalte aan de Hanzelaan, tegenover Grand Café Lubeck
Amersfoort | vertrek 09.30 uur station NS
Tourbushalte, hoek B.Wuytierslaan/Stationsplein
Amsterdam | aankomst 10.30 uur Station NS Amsterdam Amstel
Bushalte voorzijde MEININGER Hotel, Julianaplein 6
Omdat deze reis start in Amsterdam kunt u ook hier uw vakantie beginnen. In dat geval kiest u voor de opstapplaats Amsterdam. Let op: op de terugreis wordt Amsterdam als uitstapplaats niet aangedaan! U kunt in dat geval uitstappen op Den Haag Centraal.
U kunt op eigen gelegenheid (met de auto of het openbaar vervoer) naar uw opstapplaats reizen. Als extra service bieden wij u de mogelijkheid om een extra overnachting voor en/of na uw vakantie te reserveren in NH Hotel Amersfoort of in Grand Hotel Wientjes in Zwolle.
Let op!
Vluchtschema’s kunnen per vertrekdatum verschillen. Als u wilt weten welk vluchtschema geldt voor een specifieke vertrekdatum, klikt u op het tabblad “Data & prijzen” op de reissom achter de vertrekdatum waar uw belangstelling naar uitgaat. U ziet dan rechts de reis van uw keuze verschijnen met het bijbehorende vluchtschema. Als u besluit een reis te boeken, vindt u dit vluchtschema ook terug op de reserveringsbevestiging. Bij uw reisbescheiden ontvangt u het definitieve vluchtschema.
Schiphol Travel Taxi
Wanneer uw reis vertrekt vanaf onze nationale luchthaven Schiphol dan kunt u ook met de Schiphol Travel Taxi naar de luchthaven reizen! U wordt op de door u afgesproken dag en tijd opgehaald en naar Schiphol gebracht. De kosten voor deze service zijn afhankelijk van de afstand van en naar de luchthaven, het aantal personen en of u een enkele reis of retour reserveert. Meer informatie en reserveren? Bel ons of vul het contactformulier in. Wij regelen het graag voor u!
Vluchttoeslag
Luchtvaartmaatschappijen hebben meestal een beperkt aantal stoelen per klasse beschikbaar. Het kan voorkomen dat op het moment dat u bij ons boekt, deze stoelen niet meer beschikbaar zijn. In dat geval proberen wij voor u stoelen in een andere boekingsklasse te reserveren. Dit kan echter met een vluchttoeslag gepaard gaan, waarover wij u uiteraard informeren. Uw boeking-op-aanvraag wordt pas definitief wanneer u met de vluchttoeslag akkoord gaat. In het algemeen geldt dat vluchten duurder worden als de vertrekdatum dichterbij ligt: dus hoe eerder u boekt hoe kleiner de kans op een vluchttoeslag!
Informatie over uw vliegreis
Meer informatie over uw vliegreis kunt u nalezen op de verschillende pagina's van de algemene informatie. Denkt u hierbij aan informatie over onder andere online inchecken, inchecktijden, toeslagen voor ruimbagage en stoelreserveringen.
Hotels
Hieronder vindt u informatie over de hotels, waar we meestal tijdens deze reis verblijven. Het kan voorkomen dat u verblijft in andere, gelijkwaardige hotels. Aan de onderstaande gegevens kunt u geen rechten ontlenen. Bij uw reisbescheiden ontvangt u de definitieve hotelgegevens.

Bekijk de website van Leonardo Royal Amsterdam

Bekijk de website van Leonardo Royal Den Haag Promenade
Extra overnachtingen voor de heen- en/of de terugreis

Bekijk de website van NH Hotel Amersfoort

Bekijk de website van Bilderberg Grand Hotel Wientjes
Deze reis wordt soms uitgevoerd met een kleiner reisgezelschap van maximaal 20 deelnemers. Indien dit van toepassing is wordt dit in bovenstaand overzicht met het blauwe icoon ‘Kleine groep’ vermeld.

Volg ons