Het onbekende meesterwerk van koning Ludwig
Als je over de Autobahn Beieren binnenrijdt staat er een trots bord: Freistaat Bayern. Die naam zegt al hoe anders de Bayern zich voelen. Op zich niet zo vreemd als je bedenkt dat Beieren tot de eenwording van Duitsland in 1871 een koninkrijk was met een dynastie de er al sinds de 12e eeuw de lakens uitdeelde!
Beieren had altijd naar het zuiden gekeken. Naar het Oostenrijk van de Habsburgers en naar Italië. Het noorden? Dat was grotendeels protestants geworden. Daar wilde een rechtgeaarde Beier niets mee te maken hebben!
De koning die droomde dat hij ridder was
De relatie met de veel machtigere Habsburgers was er een van afstoten (oorlog) en aantrekken (huwelijk), waarbij de laatste optie veruit het vaakst gebruikt werd. Zo vaak zelfs dat genetici daar ernstige vraagtekens bij zetten. Zeker toen enkele leden van beide families (laten we zeggen) labiel gedrag gingen vertonen...Het beroemdste geval is natuurlijk een van de laatste koningen van Beieren: Ludwig II (1845-1886).
Ludwig zag zijn ouders zelden. Die hadden de opvoeding uitbesteed aan leraren, die hem in een neogotisch kasteel volpropten met aloude verhalen over koene ridders en het ‘Goddelijk recht’ der koningen. Juist nu het absolute koningschap zijn langste tijd gehad had en ridderlijkheid door de industriële revolutie ver te zoeken was.
Creëren van een sprookjeswereld
De koning had politiek weinig meer omhanden. Geld had hij wel. Dus begon hij een wereld voor zichzelf te creëren waarin het net leek alsof alles bij het oude was gebleven. Muziek en architectuur waren daarbij zijn hulpmiddelen. Zijn smaak werd niet door iedereen gedeeld. Toen zijn nichtje Sisi (keizerin Elisabeth van...inderdaad...Oostenrijk) voor het eerst kasteel Neuschwanstein zag kreeg ze tot irritatie van Ludwig een onbedaarlijke lachbui.
De projecten van Ludwig waren gigantisch, en gigantisch duur. De koning maalde er niet om, maar de Beierse staat spoedde zich rap richting bankroet. Er moest iets gebeuren. De Beierse regering verklaarde de koning onbekwaam. De reden klonk plausibel: geestelijke labiliteit. Ludwig was altijd verzot geweest op zwemmen en één dag na zijn afzetting, op 13 juni 1886, ging hij zwemmen in de Starnberger See. Hij verdronk, samen met zijn psychiater Herr Doktor Bernhard von Gudden.
Befreiungshalle bij Kelheim
Zoals zo vaak ging ook nu de uil van Minerva vliegen bij het avondrood. Aanvankelijk slaakte vooral de regering een zucht van verlichting en werd de verklaring over de geestelijke onbekwaamheid van de koning grif aangenomen. Pas veel later ging men vraagtekens zetten. De koning was misschien excentriek, maar krankzinnig? Daaraan wordt nu ernstig getwijfeld. Zijn dood? De lijfarts die de autopsie ondertekende verklaarde op zijn sterfbed een valse verklaring te hebben afgelegd. Moord is nog steeds een reële mogelijkheid.
En Ludwigs excentrieke bouwwerken? Het operahuis van Bayreuth, dat Ludwig voor Wagner liet neerzetten geldt als een van de beste operahuizen ter wereld. Het slot Neuschwanstein, dat de lachlust van Sisi opwekte, trekt jaarlijks 1,3 miljoen bezoekers. Dat is toch nauwelijks lachwekkend te noemen!
Veel minder bekend is de Befreiungshalle bij Kelheim, gebouwd ter ere van de overwinning op Napoleon. Er werd hier een klein beetje een schuldgevoel weg gebouwd. Beieren was heel lang een trouwe bondgenoot van Napoleon en sloot zich pas op het allerlaatste moment bij de geallieerden aan. Maar het bouwwerk is er niet minder fraai om! Een modern Pantheon. Een adembenemende ruimte, boven op een berg. En...nog niet platgelopen door de menigte. Een ideale plek om even stil te staan bij Ludwig, de koning die droomde dat hij ridder was.
Meer weten over Ludwig II
Wilt u ook de excentrieke bouwwerken van Ludwig bewonderen? Laat u inspireren door onze reizen naar Zuid-Duitsland!
Volg ons