Rot ist kein Rot und Grün ist Weiss

Voor het maken van echte champagne (bubbelwijn uit het gebied Champagne) mag je gebruik maken van een drietal druivenrassen: Chardonnay (wit), Pinot Meunier (rood) en Pinot Noir (rood). Deze druiven kun je tegenkomen in verschillende samenstellingen, te weten met zijn drieën in één fles of bijvoorbeeld alleen. De eerste uitvoering noem je een blend (want meerdere druivenrassen worden gebruikt), de tweede uitvoering noem je een cépagewijn (uit het Frans afkomstig: cépage betekent druivenras).

Zo kan men dus een champagne maken van Pinot Noir met als eindresultaat een champagne rosé. Die lichtrode kleur komt door twee factoren. Ten eerste: het druivenras Pinot Noir is van zichzelf wat lichter rood dan bijvoorbeeld de Cabernet Sauvignon-druif en geeft daarom wat minder kleur af. Bij de tweede factor gaat om een technische ingreep van de mens die de wijn maakt: met weinig schilcontact krijg je óók een minder dieprode kleur. Medebepalend voor het uiteindelijke kleurresultaat is de hoeveelheid tijd die het sap blootgesteld wordt aan de druivenschillen. Des te langer schilcontact, des te meer kleur er aan het sap doorgegeven wordt.

Ook de smaak ondergaat bij langer schilcontact een (kleine) verandering. Scheid je de schillen direct van het sap dan geeft de schil helemaal geen of maar heel weinig kleur af en dan krijg je dus een witte champagne. Indien gemaakt van de Pinot Noir-druif spreek je dan van blanc (een witte bubbelwijn) de noir (van een rode druif gemaakt!).

Ik hoop dat u de kleuren nog enigszins uit elkaar kunt houden, anders nog maar eens rustig teruglezen of beter nog meegaan met een SRC-reis naar Wenen. Ook de Thermenregion is makkelijk te bezoeken vanuit Wenen.

Pfiat di, tot ziens, reisleider Theo

Een kort nawoord
Nog met betrekking tot de druivenrassen die u voor het gemak Oostenrijks zou kunnen noemen. Zoals de Chardonnay vanuit Frankrijk de laatste tientallen jaren wereldwijd aan een opmars is begonnen, gold dit voor de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije al veel eerder, het verspreiden van mooie druivenrassen naar andere delen van de Habsburgse dubbelmonarchie. Een druivenras dat op het ‘eigen’ grondgebied van Austria goed gedijde kon ook elders in het grote Habsburgse Rijk aangetroffen worden. Overigens was het niet zo dat een goed resultaat aan de Oostenrijkse Donau of op een andere locatie in Oostenrijk per definitie ook een goed resultaat elders in het Habsburgse Rijk zou opleveren. Sommige druivenrassen zijn nu eenmaal kritischer waar het de omstandigheden betreft dan andere. Denk aan bodemgesteldheid, neerslag, ligging ten opzichte van de zon etc.

Druivendiaspora
Een mooi voorbeeld van een druivenras dat u ook buiten Oostenrijks grondgebied nog steeds kunt aantreffen is het rode druivenras Blaufränkisch. Fruitige wijnen met een beperkt bewaarpotentieel. In Hongarije onder de naam Kékfrankos (letterlijke vertaling) en in Moravië, deel van Tsjechië grenzend aan Oostenrijk, onder de naam Frankovka Modra te verkrijgen.

In Praag in de museumrestauratie van museum Kampa voor het eerst door mij in de Moravische variant gedronken. Liggend aan de Kleine Zijde, de zogenaamde Mala Strana (linkeroever, iets zuidelijk van de Karelsbrug aan de niet-centrumkant) kunt u voor beschaafd geld mooie voorbeelden van de hernieuwde Moravische en Praagse wijnbouw proeven die schatplichtig is aan het Habsburgse verleden. Moderne kunst (Tsjechisch) in museum Kampa te Praag, aan de Moldau gelegen, met een glas Moravische Frankovka Modra in de hand. Kan slechter, zeggen ze geloof ik in Groningen. Een meer dan redelijk alternatief voor het van oorsprong Oostenrijkse model.

Het is een fraai voorbeeld van een vreedzame emigratie, inclusief inburgering en herwaardering, want opnieuw aangeplant in Praag, dat probeert de Weense combinatie van wijnbouw aan de rand van de stad weer een eigen plaats te geven en mede bij te dragen aan een fraai cultuurlandschap.