Wenen, koffie en croissants

Met de val van die stad zou Midden-Europa open komen te liggen voor de onstuitbare Ottomanen. Een nachtmerrie-scenario. Maar de Oostenrijkers verdedigden zich dapper. Intussen had de Poolse koning Jan Sobiewski een geallieerd leger op de been gebracht, waarmee hij richting Wenen denderde. Zou hij op tijd zijn?

Gelukkig voor Jan Sobieski was de Ottomaanse opperbevelhebber Kara Mustapha Pasha nogal gierig. Hij wilde wachten tot Wenen zich zou overgeven. Waarom? Wel, in die tijd was het gebruikelijk dat een leger dat een stad stormenderhand veroverde, het recht had die stad uitgebreid te plunderen. Mag u raden hoeveel die stad na afloop nog waard was. Nee, Kara Mustapha Pasha wilde de stad, met inhoud, voor zichzelf. En dus moest hij wachten tot de Oostenrijkers zich overgaven. Fatale gierigheid.

Op 12 september arriveerde Jan Sobieski. De Poolse koning viel bij de Kahlenberg het Ottomaanse leger aan. Dat was ingesteld op de belegering van een stad, en was ervan overtuigd dat de buit bijna binnen was. De paniek was totaal en de geallieerde overwinning was compleet. De Ottomanen sloegen op de vlucht, en de arme Kara Mustapha Pasha moest zelfs zijn tenten en persoonlijke bezittingen achterlaten, als buit voor de Poolse koning en zijn geallieerden.

De bakkers van Wenen besloten, in navolging van hun beroemde collega die een Turkse tunnel had ontdekt en daarmee de val van de stad had voorkomen, het einde van het beleg te vieren met het bakken van speciale broodjes. Broodjes in de vorm van een wassende maan, het symbool van de Ottomanen, waar je lekker je tanden in kon zetten. Symbolischer en bevredigender kon de overwinning bijna niet gevierd worden! Deze broodjes in de vorm van een wassende maan (in het Frans: croissant) waren een internationaal succes.

Intussen was de Poolse koning zijn buit aan het inspecteren. Tussen alle luxe vonden hij ook zakken vol onbekende, oneetbare bonen. Kamelenvoer, zo men aannam. Een Litouwse Pool (of een Poolse Litouwer, daar wil ik vanaf zijn), die de gewoonten van de Ottomanen kende, deed ook zijn ronde. Hij zag de zakken, en bood de koning een lage som geld voor het geheel. De zaak was snel rond: wat moest je immers met kamelenvoer? Maar Jerzy Franciszek Kulczycki wist wel beter. Hij vermaalde de inhoud van de zakken tot poeder en gooide er kokend water overheen. Het brouwsel verkocht hij in de stad: het eerste Weense koffiehuis was geboren, en de Wienermelange kon aan zijn opmars beginnen.

Dus, mocht u s'ochtends genietend knibbelen van uw croissantje en nippen van uw heerlijke dampende kopje koffie, neurie dan eventjes heel zachtjes 'Wien Wien nur du allein'!