Nuraghe op Sardinië

Een nuraghe is een toren. Deze torens werden in de bronstijd in Sardinië gebouwd. Ze zijn gemaakt van blokken steen die zonder cement op elkaar zijn gestapeld. Dat klinkt niet heel spannend, maar als je ze ziet ben je gelijk onder de indruk van de bouwkunsten van deze onbekende beschaving. Men denkt dat er wel meer dan 6.500 torens over het hele eiland stonden en sommige nuraghe zijn erg indrukwekkend. Ze kunnen wel meer dan 20 meter hoog zijn en bestaan uit meerdere, tegen elkaar aan gebouwde torens.

Toen ik voor het eerst bij de nuraghe Santu Antine kwam, was ik gelijk onder de indruk van dit enorme bouwwerk. Je ziet hem al van verre staan. Als je door de poort naar binnen loopt, zie je wat een enorme structuur het is geweest. Er zijn hoge gangen, drie torens en meerdere verdiepingen. Je kan een trap naar de top van de hoogste toren nemen, en van daar uit kijk je ver over het omringende land uit. Een prachtig beeld. Je kan je goed voorstellen dat de gemeenschap die deze nuraghe gebouwd heeft, groot en sterk geweest moet zijn. Wat mij betreft is je bezoek aan Sardinië niet compleet, zonder een bezoek aan de nuraghe van Santu Antine.

Tijdens de reis bezoeken we ook een heiligdom van de nuraghe-cultuur. Bij het archeologische park van Santa Christina is ook een nuraghe te zien, maar dat is niet het mooiste op het terrein. Iets verderop kijk je vanaf een trap de diepte in: dit is een waterheiligdom van de nuraghe-cultuur. Een trap van perfect gestapelde stenen loopt naar een diepe put onder de grond. Het lijkt wel of ze onder de grond een nuraghe gebouwd hebben. We weten dat het een heiligdom geweest moet zijn omdat er allerlei beeldjes in de put gevonden zijn. Want waarom zou je beeldje in een gewone waterput gooien?

De vorige keer dat ik deze opgraving bezocht stond er een klein tafeltje met twee stoelen voor de ingang van de put. Overal waren bloemen opgehangen. Het was voor een bruiloft, die later, in plaats van in de kerk, voor de put zou plaatsvinden. Een prachtige locatie!

Wat weten we verder over de nuraghe-cultuur? Eigenlijk heel weinig. Het volk dat deze torens bouwde heeft geen schrift nagelaten. Archeologen zijn het zelfs niet eens over waar de nuraghes voor gediend hebben. Waren het verdedigingswerken? Opslag voor graan? Hadden ze een religieuze functie? Het is niet duidelijk. Zelf denk ik dat ze multifunctioneel waren. Waarschijnlijk woonde het stamhoofd er, maar werd de nuraghe ook gebruikt als verdedigingswerk. Het is daarnaast ook een ideale plek om graan op te slaan.

Als je door Sardinië rijdt zie je overal de nuraghes staan. Het moet een grote cultuur van de bronstijd geweest zijn, die ook contacten had met veel andere culturen. Er zijn namelijk veel ankers uit deze cultuur voor de kust van Sardinië gevonden.

Als u een indruk wilt krijgen van hoe de nuraghes eruit zien, bekijk dan dit filmpje dat ik over de nuraghe van Santu Antine gemaakt heb.