Insidertips Florence: 5 tips van onze reisleider

Tip 1. De 5 mooiste kerken van Florence

Net als in elke Italiaanse stad vindt u in Florence talloze kerken. Die moet u zeker niet allemaal bezoeken, dat is te veel, maar u zult merken dat u regelmatig een kerk binnenloopt, want daar hangt de mooiste kunst. Mijn favoriete kerk en een goed begin van elk bezoek aan Florence is de San Miniato al Monte, die ten zuidoosten van de stad op een heuvel ligt. U moet wel even een flinke trap beklimmen, maar dan kunt u genieten van een waanzinnig mooi uitzicht over Florence. Draai u daarna om en bewonder de geometrische gevel van een van de mooiste en best bewaarde romaanse kerken van Italië. Ook het interieur is prachtig: de vloer is versierd met inlegwerk, de apsis met een Byzantijns mozaïek en het marmeren koor is verhoogd.

Wanneer u weer buiten komt en nog een keer het onovertroffen uitzicht over Florence indrinkt, valt de beroemde koepel van de Santa Maria della Fiore direct op. De dom van Florence is met de losstaande klokkentoren van Giotto en de fraaie doopkapel de trots van de stad. Hier moet u echt wel even tijd voor uittrekken. De kerk is gratis te bezoeken, maar voor uw bezoek aan het baptisterium, de koepel, de klokkentoren en het museum van de duomo moet u kaartjes kopen.

Ten noordwesten van de dom ligt de Basilica di San Lorenzo, de parochiekerk van de rijke familie De Medici. Laat u niet misleiden door de ruwe onvoltooide gevel. In de renaissancekerk, die is ontworpen door Brunelleschi, zult u verrast worden door het harmonieuze interieur: de grijze zuilen, het witte stucwerk, de marmeren vloer en het klassieke cassettenplafond zorgen voor een ruimtelijk effect.

Vervolgt u uw weg, dan bereikt u vanzelf de Santa Maria Novella, vlak bij het gelijknamige treinstation. Deze gotische dominicanenkerk werd in de 13e eeuw gebouwd aan de rand van de middeleeuwse stad. De voorgevel werd pas gebouwd in 1470 door Leon Battista Alberti en is een schoolvoorbeeld van de renaissance-architectuur. In de kerk vindt u een aantal meesterwerken, waar u bij tip 3 meer overleest.

Aan het andere uiterste van de middeleeuwse stad staat de Santa Croce, de grootste franciscanenkerk ter wereld en een van de mooiste gotische basilieken van Italië. Doordat in deze kerk veel beroemde Florentijnen begraven liggen, zoals Galileo Galilei, Niccolo Machiavelli, Michelangelo, Giorgio Vasari en Leonardo Bruni fungeert de kerk als pantheon van Florence.

Dit zijn zeker de 5 mooiste en bekendste kerken van Florence, maar loop gerust een ander kerkje binnen. U zult altijd verrast worden door de verstilde schoonheid. Denk er bij uw kerkbezoek wel aan dat u netjes gekleed bent, geen korte broeken en blote schouders, daar wordt streng opgelet. Bij sommige kerken zult u ook voor toegang moeten betalen.

Tip 2. De 5 mooiste musea van Florence

Florence is beroemd om zijn kunst en de mooiste kunstwerken ontdekt u in de Florentijnse musea. De Galleria degli Uffizi (of kortweg Uffizi) is wereldberoemd: in de voormalige kantoren van het magistraat hangen de topstukken van de Italiaanse (vroege-)renaissance. Hier ziet u het enige schilderij van Michelangelo en bewondert u werken van Botticelli, Da Vinci en Giotto. Het museum is altijd erg druk, dus reserveer van tevoren uw bezoek!

Na het Uffizi is de Galleria dell'Accademia de onvolprezen nummer 2. Hier staat de echte David van Michelangelo. In de stad vindt u op verschillende plekken kopieën van dit beroemde renaissancebeeld, maar denk daarmee niet dat u de David gezien heeft. Pas wanneer u voor hét bekendste beeldhouwwerk van Michelangelo staat ziet u de vakmanschap van de meester. Bekijk daar ook zijn beelden van de vier onafgemaakte ‘slaven’, die gepland waren voor het grafmonument van paus Julius II. De mannen lijken zich uit het marmer te ontworstelen.

Veel minder bekend is het Museo del Bargello in het Palazzo del Podèsta. In de vroegere gevangenis van de stad is nu een prachtig museum ingericht met een mooie collectie sculpturen. U bewondert hier naast vele verfijnde bronzen beeldjes en keramiek van de Della Robbia-fabriek, de David van Donatello, de Bacchus van Michelangelo en de bronzen proefstukken voor de doopkapel. Een aanrader, zeker ook omdat het hier een stuk minder druk is.

Druk is het vaak wel bij de Cappelle Medicee, de Medici-kapellen die achter de San Lorenzobasiliek liggen. In samenwerking met de Medici-paus Clemens VII ontwierp Michelangelo de nieuwe sacristie (Sagrestia Nuova) en de Medici-grafmonumenten die tegenover elkaar tegen de linker- en de rechterwand staan. Voor de Michelangelo-fan echt een must-see!

Tot slot is ook de Galleria Palatina in het Palazzo Pitti een aanrader. In de voormalige koninklijke appartementen bewondert u de grootste collectie schilderijen van Rafael in de wereld, evenals onschatbare werken van Titiaan, Tintoretto, Caravaggio en Rubens.

Het mag duidelijk zijn dat u niet alle 5 de musea kunt bezoeken, u zou gevaar lopen te bezwijken aan het syndroom van Stendhal. Maak vooraf uw keuze op basis van uw eigen voorkeur en bedenk: het is absoluut niet verplicht om het Uffizi te bezoeken!

Tip 3. Kleurrijke fresco’s in Florence

Fresco’s en Florence zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Al vanaf de late middeleeuwen versierden de Florentijnen de muren van hun kerken met kleurrijke fresco’s. De fresco (‘vers’) techniek werd toegepast op nat gepleisterde muren: vermalen kleurpigmenten werden in het natte pleister geschilderd en al drogend de muur ‘ingezogen’. Het resultaat: heldere en duurzame Bijbelverhalen die de tand des tijds glansrijk doorstaan hebben.

Als u een liefhebber bent van deze fraaie kunststukjes dan is het indrukwekkende San Marcoklooster echt een aanrader! Dit voormalige dominicanenklooster herbergt in de kloostercellen verfijnde fresco’s van Fra Angelico. Deze monnik was vermaard om zijn ‘engelachtige’ schilderstijl.

Vlak bij kunt u in de eetzaal van een voormalige benedictijnenklooster il cenacolo di Sant’Apollonia bewonderen, een oogverblindend Laatste Avondmaal van Andrea del Castagno.

Hiervandaan is het een wandeling van 10 minuten naar de al eerder genoemde Santa Maria Novella. Hier vindt u Masaccio’s ‘Heilige Drie-eenheid’, een van meest baanbrekende fresco’s uit de geschiedenis van de schilderkunst omdat hier voor het eerst het door Brunelleschi ontdekte lineair perspectief succesvol werd toegepast! De schildering zorgde voor een schok onder de kerkgangers, omdat het nu net leek of ze een aangrenzende kapel in keken. In deze kerk vindt u nog twee fresco-meesterwerken: de Cappella Strozzi herbergt schitterende fresco’s van Filippino Lippi, die het leven van Johannes de Evangelist verbeelden en in de Cappella Tornabuoni schilderde Michelangelo’s leermeester Domenico Ghirlandaio de indrukwekkende frescocycli over het leven van Maria en Johannes de Doper.

Voor de mooiste de renaissancefresco’s moet u toch echt naar de andere kant van de Arno, naar de Santa Maria del Carmine. Hier vereeuwigden Masaccio en Masolino in de Cappella Brancacci in frisse pasteltinten het leven van Petrus. Laat u niet ontmoedigen door de meestal dichte kerkdeuren; de toegang tot de Brancacci-kapel bevindt zich rechts van de kerk, in de bijbehorende kloostergang. Omdat u slechts een korte tijd in de kapel mag genieten van de fresco’s, is het aan te raden vooraf kaarten te reserveren.

Tip 4. Paleizen in Florence

Bewonder tijdens uw wandelingen door Florence ook de stoere stadspaleizen (palazzi). Rijke Florentijnse families als De’ Medici, de Strozzi, de Pazzi en de Pitti staken elkaar graag de loef af door nog mooiere en grotere palazzi te bouwen. De rijkste familie van de stad nam hierin uiteraard het voortouw. Cosimo de' Medici de Oude liet door Michelozzo in 1444 het Palazzo Medici Riccardi bouwen. Hier woonde zijn kunstminnende zoon Lorenzo il Magnifico (de prachtlievende) en hier was ook de werkplaats van kunstenaars als Donatello, de jonge Michelangelo, Paolo Uccello, Benozzo Gozzoli en Botticelli. Breng zeker een bezoek aan het huis waar de renaissance begon!

In diezelfde periode liet Filippo Strozzi ook een prachtig renaissancepaleis bouwen. De Strozzi's waren de belangrijkste rivalen van de Medici's, die net als hen grote renaissancekunstenaars voor zich lieten werken. Het Palazzo Strozzi is met zijn kenmerkende massieve blokken in rustica-stijl en grootse kroonlijst van een imponerende schoonheid.

Van een heel andere orde is het Palazzo Davanzati, een 14e-eeuws renaissancepaleisje dat nog in oude glorie straalt. Dit is een van de weinige casa-torre, versterkte woontorens, die nog in Florence te bewonderen is. Dwaal door de verschillende 'salone' met prachtige fresco's en wandtapijten en krijg een idee hoe de rijken in de renaissance leefden!

Het bekendste stadspaleis van Florence is natuurlijk het Palazzo Vecchio, al is dit geen privéwoning. Met zijn stoere gekanteelde toren domineert deze zetel van het stadsbestuur al eeuwen de skyline van de stad. In de 16e eeuw werd dit palazzo de officiële residentie van de groothertogen van Toscane uit de familie De’ Medici. U wandelt in de beroemde Salone dei Cinquecento (Zaal van 500) letterlijk in de voetsporen van grootheden als Michelangelo, Vasari en de illustere leden van dit beroemde geslacht.

In de 16e eeuw verhuisde de familie De’ Medici naar de andere kant van de Arno, naar het (al eerder genoemde) Palazzo Pitti, ooit gebouwd door de rivaliserende familie Pitti. Groothertog Cosimo I de’ Medici verbond het Palazzo Pitti met het Palazzo Vecchio door de constructie van de Corridoio Vasariano, een gang die over de Ponte Vecchio loopt waardoor de hertog ongestoord van huis naar werk kon lopen. Een wandeling die u nu ook kunt maken!

Tip 5. Winkelen in de stad van de lelie

In de stad van de Franse lelie (Florence ontleent haar naam aan Colonia Florentia, ‘zij die bloeit’, een verwijzing naar de velden met lelies in het dal van de Arno, waar de Romeinse nederzetting werd gesticht) kunt u heerlijk winkelen. Het centrum is zo compact dat u van bezienswaardigheid naar bezienswaardigheid wandelt via talloze leuke winkels en marktjes. Plan uw dag dus zo in dat u een mooie combinatie heeft tussen kunst en shoppen: een must in la Bella!

Een van de leukste souvenirs om mee naar huis te nemen is een lederen tas! Overal in Florence vindt u kraampjes en winkels met tassen in alle soorten en maten. Rondom de Santa Croce zijn van oudsher veel (dure) leerwinkels te vinden. Wilt u wat betaalbaarder winkelen dan is de Mercato di San Lorenzo een aanrader. De straatjes rondom de San Lorenzobasiliek worden bevolkt door talloze marktkraampjes, met voornamelijk leren jassen en tassen, maar ook voetbaltenues, t-shirts, koffers en souvenirs. De markt richt zich echt op toeristen, dus goed onderhandelen is een vereiste.

Datzelfde geldt voor de toeristenmarkt onder de loggia van de Mercato Nuovo, maar even struinen tussen de kraampjes kan nooit kwaad. Vergeet dan niet over de neus van het bronzen everzwijn il Porcellino te aaien. Volgens de legende keert u dan terug naar Florence.

Zeker niet goedkoop zijn de winkeltjes op de Ponte Vecchio. Vanaf de 13e eeuw waren deze winkeltjes het terrein van smeden, slagers en leerlooiers, die de Arno als stortplaats gebruikten. Om stankoverlast tegen te gaan werd verordend dat alleen goudsmeden hun vak op de brug mochten uitoefenen. En dat is nog steeds zo! Bent u op zoek naar een gouden herinnering aan uw vakantie in Florence dan is dit dus the place to be.

Wilt u struinen over een gewone markt dan is de Mercato di Sant’Ambrogio vlak bij de Santa Croce een aanrader. In en om het Piazza Ghiberti staan kraampjes met het heerlijkste fruit, volop verse groente, de meest uiteenlopende soorten vis en vlees, maar ook bloemen, kleding en antiek. Op deze heerlijke buurtmarkt doen ’s morgens ook veel Florentijnen hun inkopen. Als u rustig wilt rondkijken, ga dan vooral vroeg!

Wilt u winkelen én genieten van een fantastisch uitzicht? Bezoek dan La Rinascente (zeg maar de Bijenkorf) in Florence. Dit warenhuis is dagelijks vanaf 10.00 uur tot 21.00 uur geopend, dus ook tijdens de siësta. Het dakterras is een geweldige plek voor een kopje koffie in de ochtend of een glas wijn in de namiddag. Het uitzicht krijgt u cadeau!