Kerstgroepen in Umbrië

Vanaf het begin een kerstgevoel

Op weg naar ons hotel in Foligno maakten wij een tussenstop in Narni, waar wij de San Domenico-kerk bezochten. Onder de grond bevindt zich een ruimte met schitterende fresco’s uit de 15e en 16e eeuw. Het was al laat toen we in ons hotel arriveerden waar de hotelier een welkomstdrankje schonk. Leuke bijkomstigheid was dat in een ruimte onder de grond afgedekt met een glazen plaat een fraai aangelichte kerstgroep was opgesteld. De kerstreis was begonnen.

De volgende dag gingen we naar Spoleto waar wij in de dom de fraaie fresco’s van Filippo Lippi bewonderden. De fresco’s werden steeds mooier en onze gids John wees erop dat we later in die week nog veel mooiere fresco’s zouden zien. Absoluut hoogtepunt van die dag was een bezoek aan de kerk van Montefalco, waarin Benozzo Gozzoli twaalf prachtige fresco’s maakte met als thema het leven van Franciscus. We kregen deskundige uitleg. En waren onder de indruk van de schitterende entourage. De dag werd op een terrasje afgesloten met het drinken van de beroemde lokale Sagrantino-wijn.

Dag drie bracht ons helemaal in kerstsfeer toen we naar Gubbio gingen. Tegen de helling van de Monte Ingino zien we de grootste kerstboom ter wereld. Omdat we overdag dit stadje bezochten, hebben we de lichtjes niet zien branden. We waren onder de indruk van de 'Via del Presepe', de route van de kerststal waar poppen zo groot als mensen het kerstverhaal weergeven. Elk jaar stelt de plaatselijke bevolking in de nauwe straatjes de poppen op. Zo zagen we vrouwen de was doen, zagen we kraampjes met ambachtslieden, ontmoetten we de drie koningen met hun kamelen en uiteraard bereikten we de stal. Het Christuskindje lag nog niet in de kribbe, want daar waren we nog te vroeg voor. In de kerstnacht wordt het kindje in de kribbe gelegd, wat ook het geval is in alle kerken en in kerststallen die op markten staan opgesteld. Er waren ook twee tentoonstellingen met kerstgroepen te bewonderen. In de namiddag had de gids nog een verrassing voor ons: een bezoek aan museum Calamita Cosmica, waar een reusachtig skelet van 24 meter van de kunstenaar Gino De Dominicis bewonderd kon worden.

Uiteraard werd ook Perugia, de hoofdstad van Umbrië bezocht. We zagen de fraaie Fontana Maggiore, de domkerk San Lorenzo met de trouwring van Maria (helaas voor sommigen was het een replica). Absoluut de moeite waard is het om een bezoek te brengen aan de Galleria Nazionale dell’Umbria, met een schitterende collectie schilderijen uit de Umbrische school. Toen wij deze stad bezochten was er ook nog een kerstmarkt, die bescheiden van opzet was.

De kerstdagen in Umbrië

Op eerste kerstdag werden we aan het ontbijt verrast met voor iedereen een kerstcadeautje, waar onze gids voor had gezorgd. In de ochtenduren brachten we een verrassend bezoek aan de Santuario Madonna del Bagno in Deruta. Aan de wanden van deze kerk hangen fraai beschilderde tegels, met afbeeldingen van mensen, die deze uit dankbaarheid hebben geschonken. Deze mensen waren genezen na een ernstige ziekte of hadden een ongeval overleefd. ’s Middags hadden we een uitgebreide kerstlunch en zelfs het familieservies van de hotelier kwam uit de kast om het extra feestelijk te maken. Die avond bezochten we de levende kerststal in Marcellano. De lokale bevolking voert het kerstspel een paar keer per jaar rond kerst op. De mensen zijn allemaal verkleed in oosterse kledij. Bij de poort werd de wacht gehouden door een Romeinse officier. Vervolgens zagen we allerlei markttaferelen in dit schilderachtige middeleeuwse bergplaatsje dat met fakkels verlicht was. We werden ontvangen op het plein voor de kerk, waar Maria van de engel te horen kreeg dat zij een kind zou baren. Vervolgens zagen we dat alle inwoners zich lieten inschrijven, waarna we werden opgeroepen om Jozef en Maria op de ezel te volgen naar Bethlehem. De tocht voerde langs nauwe straatjes en in de huizen zagen we ambachtslieden bezig met hun werkzaamheden. Onderweg passeerden we een herberg die vol bleek te zijn. Uiteindelijk kwamen we op een plein terecht voor de synagoge waar we een mooi uitzicht op het dal hadden. In de verte zagen we dat Jozef en Maria al bij de stal waren. Vervolgens verscheen er een engel boven de stal, vreugdevuren werden ontstoken want het kind was geboren. Vanaf de hoger gelegen kerk ging een grote ster naar het dal, en de drie koningen op hun rijdieren volgden het licht totdat ze bij de stal waren aangekomen. Vervolgens mocht iedereen het kind in de stal bewonderen. Het was een aparte ervaring om zo “live” het kerstverhaal mee te maken.

De volgende dag bezochten we de dom in Orvieto met een schitterende façade. Uiteraard waren in de kerk weer schitterende fresco’s te zien. Aan de dom werd 300 jaar gewerkt en de aanvankelijke romaanse stijl maakte plaats voor de gotische.

De laatste dag bezochten we Assisi, de geboorteplaats van Franciscus. We bezochten eerst de Santa Maria degli Angeli, een monumentale basiliek uit de late renaissance. Deze kerk is gebouwd over een kleine kapel, de Portiuncola, een van de heiligste plaatsen van de Franciscanen. Bij deze kapel kreeg Franciscus zijn roeping. Het begin van de bedelorde van de franciscanen. In de basiliek was een grote expositie met schitterende kerststallen van over heel de wereld. Vervolgens gingen we naar de bovenstad naar de Basilica di San Francesco, met een overvloed aan fresco’s die een overweldigende indruk op de bezoekers maakt. In de basiliek is ook het graf van de heilige Franciscus. Er is nog genoeg te zien in het sfeervolle centrum van het plaatsje. Uiteraard treft men in deze bedevaartplaats allerlei religieuze winkels aan, en uiteraard aan kleine maar ook grote openluchtkerststallen geen gebrek. Er zijn zelfs miniatuurkerststallen waarop Franciscus met de heilige familie is afgebeeld, de 'Presepio Francescano'. Tenslotte brachten we op de terugweg nog een bezoek aan de fraaie dom van Spello. Ook hier konden we ons weer vergapen aan de schitterende fresco’s.

Zo volgden wij op de kerstreis Kerst in Umbrië in de kersttijd acht dagen lang de voetsporen van Franciscus en hebben wij een onvergetelijke indruk van Umbrië gekregen, mede dankzij onze geweldige reisleider en de goede organisatie door de SRC.