Goud op Madeira
Goud op Madeira? Daar staat u misschien vreemd van te kijken, maar ik kan u meteen gerust (of teleur-) stellen. Ik bedoel hier het goud wat historisch altijd het Witte Goud werd genoemd, namelijk suiker!
Het witte goud op Madeira
Madeira is een belangrijke producent (geweest) van suikerriet. Toen het eiland begin 1400 bij toeval ontdekt werd, was het onbewoond en volledig bedekt met bossen. Meteen begon men met het kappen van de bomen en het aanplanten van suikerriet. Dat was geen eenvoudige klus. Als u Madeira kent dan weet u dat er weinig vlak land is en het eiland vooral heuvel- en bergachtig is.
Men importeerde slaven uit Afrika om het zware werk te doen en al gauw was Madeira een belangrijke leverancier van rietsuiker. Er werd flink gehandeld en geld verdiend. Suiker was in die tijd een luxe product en kostbaar: het witte goud! Er werd handel gedreven met onder andere Vlaanderen; zij kochten suiker en betaalden het met Vlaamse kunst en schilderijen. Nog steeds kun je om die reden in de hoofdstad Funchal in het museum van de Heilige Kunst Vlaamse kunstwerken bewonderen.
Madeira werd een belangrijke tussenstop voor schepen op hun route naar Midden- en Zuid Amerika. En dat betekende tegelijkertijd in de 17e eeuw de ondergang van de suikerriet productie op het eiland: men nam uit Midden Amerika suikerriet mee die veel goedkoper was en waar niet tegenop te concurreren viel.
Poncha op Madeira
Het suikerriet wat heden ten dage nog verbouwd wordt is alleen nog voor eigen lokaal gebruik. Er zijn nog drie fabrieken overgebleven die het riet verwerken tot melisse, rum en suiker. Op één van mijn reizen met een SRC-gezelschap naar Madeira hadden we geluk dat de fabriek in Porto da Cruz in vol bedrijf was. Na de oogsttijd van het suikerriet in april- mei gaat deze fabriek tijdelijk open en verwerkt het riet. Het gaat er nog zeer traditioneel aan toe; de machinerie werkt op stoom en mensen sjouwen de balen riet naar de persen toe. De fabriek is open voor belangstellenden. Je kunt zó naar binnen lopen waar je kunt zien hoe de machines sissend en stomend met het nodige lawaai het riet pletten.
Het sap dat uit het riet geperst wordt, ondergaat een fermentatie zodat er alcohol ontstaat. Daarna wordt het gedistilleerd en zo krijg je witte rum. Het afval van de stengels wordt als veevoer gebruikt. Op Madeira maken ze van de rum onder andere een erg lekker drankje: Poncha. Een mix van rum, vers sinaasappel- en citroensap en rietsuikerhoning dat wordt opgeklopt met een speciale houten klopper. Een smakelijke aperitiefje dat je in het barretje naast de fabriek kunt proeven. Saúde, proost!
Volg ons