De Noorse Fridtjof Nansen
Fridtjof Nansen en Fjotolf Hansen, het laat mij maar niet los, twee verschillende namen die ergens toch weer op elkaar lijken. Twee namen die niets met elkaar te maken lijken te hebben, of misschien toch wel?
Noorse Nobelprijswinnaar voor de vrede
De eerste naam, Fridtjof Nansen, is die van één van de grootste ontdekkingsreizigers van Noorwegen, geboren in 1861 in een periode dat Noorwegen een generatie voortbracht die streefden naar onafhankelijkheid van Zweden. Dit zou uiteindelijk in 1905 ook lukken. In 1893 voer Fridtjof Nansen met de ‘Fram’ (Noors voor ‘vooruit’) de zee over met het doel om als eerste mens de Noordpool te bereiken, hetgeen uiteindelijk niet zou lukken. Toen hij met de Fram (die veel later ook gebruikt zou worden door Amundsen op zijn tocht naar de Zuidpool) niet noordelijker kon varen, heeft hij samen met zijn hondenmenner het schip verlaten om per slee verder te trekken naar de Noordpool.
Dit punt hebben ze niet bereikt, maar nooit eerder was een mens op hoogte van meer dan 86 graden noorderbreedte gekomen. Dat ze daarna nog bijna twee jaar hebben vastgezeten op Frans Jozefland voordat ze gered werden, zal vast en zeker meegespeeld hebben in zijn beslissing om als ontdekkingsreiziger te stoppen.
Nansen kreeg na de Eerste Wereldoorlog een hoge functie in de toen net opgerichte Volkenbond en zou kort daarna benoemd worden tot Hoge Commissaris voor de Russische Uitgewekenen. Hij hield zich bezig met de duizenden vluchtelingen die Rusland verlieten na de Russische Revolutie. De betreffende organisatie, de High Commission for Refugees, was een initiatief van Nansen zelf geweest en was de eerste internationale organisatie die zich bezig hield met het lot van vluchtelingen. De organisatie richtte zich vanaf 1922 eerst op de zogenaamde ‘Witte Russen’ en vanaf 1923 ook tot Armeniërs, daarbij zette hij zich in voor het lot van vluchtelingen en staatlozen en hun rechten.
Naar hem is het destijds door de Volkenbond ingevoerde Nansenpaspoort genoemd: de voorloper van het vluchtelingenpaspoort dat kan worden verstrekt aan erkende vluchtelingen die niet beschikken over een reisdocument uit het ontvluchte land. Kortom, Fridtjof Nansen was een groots man die zich inzette voor het lot van vluchtelingen en kreeg daarvoor in 1922 dan ook terecht de Nobelprijs voor de Vrede.
Een opzettelijke naamsverandering?
Een man die zich juist afzette tegen het beleid van politici om vluchtelingen in zijn land op te nemen, was Anders Breivik. Dit was voor hem onder meer een reden om de jongeren van de Noorse Arbeiderspartij te doden op het eiland Utoya. Op 10 juni van dit jaar las ik een klein bericht op internet dat hij zijn naam officieel heeft laten veranderen in Fjotolf Hansen, een naam die hij ook al gebruikte toen hij in 2009 een onderneming Geofarm (laatste letters omgedraaid en je krijgt Fram) oprichtte. Hiermee kon hij kunstmest kopen welke hij gebruikte voor de bom die hij liet ontploffen bij de regeringswijk.
Het laat mij niet los. Ik wil het eigenlijk niet geloven: deze naamswijziging is volgens mij niet zomaar een naam, maar een bewuste daad van een zeer zieke geest die een nagenoeg gelijk klinkende naam aanneemt om zich daarmee bewust afzetten tegen een man die het juist opnam voor de vluchtelingen.
Volg ons